Ambrish More

किल्ले ब्रह्मगिरी भाग २ :  भू माफिया : मग आता आम्ही काय करायचे ? आमचे लोकप्रिय नेते , राजकारणी , चमको कार्यकर्ते हे ह्या आणि सर्वच ठिकाणच्या जमिनीच्या प्रश्नावर का बोलत नाहीत ? चांदा ते बांदा सर्व महाराष्ट्र सगळीकडे टेकड्या , डोंगर , वने ओरबाडायचे काम चालू आहे . ब्रह्मगिरी हा तर ह्या लढाईचा पहिला टप्पा आहे , बाकी सगळीकडच्या गड , किल्ले , डोंगर , दर्या , गायराने व त्याला बिलगलेले रक्त पिणारे जळू रुपी भू माफिया हे तर हळू हळू रडार वर येतीलच . पण असे का कि फक्त पर्यावरण वाचवा म्हणणारे ह्यात उतरत आहेत , हे आमचे प्राणप्रिय सतत पोस्टर वर झळकणारे राजकारणी गप्प का बसले आहेत ? कारण काळा पैसा हि ह्यांचा , माज पण ह्यांचा , अधिकारी पण ह्यांच्या खिशातील , हेच भू माफिया किंवा त्यांचे छुपे पार्टनर . एक हि जण तोंड उघडणार नाही बघा . हे एवढ्या दिवसात पहिलेच असेल . ओन्ली इनकमिंग नो आउटगोइंग .   असाच एक किस्सा वाचा : & अंजनवेल / गोपाळगड ह्या किल्ल्यावरील किल्लेदाराने १२०

 ब्रह्मगिरी भाग १ : औदुंबर वृक्षांचे अभयारण्य . श्रीगड/ किल्ले त्रंबकेश्वर / किल्ले ब्रह्मगिरी हा सातवाहन अथवा शिलाहार कालीन किल्ला आहे जो दक्षिण गंगा गोदावरी चे उगम स्थान आहे. पुराणांमध्ये ह्या ब्रह्मगिरी पर्वताला प्रचंड मोठे धार्मिक स्थान आहे.  हा संपूर्ण पर्वतच भगवान शिवशंकराचे मस्तक आहे असे समजले जाते जे दक्षिण गंगा गोदावरी मस्तकावर धारण करते.  त्यामुळेच ह्या पर्वताला श्रावणात प्रदक्षिणा करतात.  ह्या पर्वतावर जे पाच लहान डोंगर आहेत त्यांना पंचलिंग असेही म्हणतात व त्यांना ५ नावेही आहेत. येथून फक्त दक्षिण गंगा गोदावरीच उगम नाही तर वैतरणा, अहिल्या , बाणगंगा, निळगंगा ह्या बाकी ४ नद्या पण उगम पावतात.  यातील वैतरणा हि पर्वताच्या  मागील बाजूला प्रवाहित होऊन नंतर फक्त १० किलोमीटरचा प्रवास करून तिच्या प्रवाहावर बांधलेल्या वैतरणा धरणात संपते.  हा संपूर्ण पर्वत मोठ्या मोठ्या शिळा, व अंतर्गत प्रचंड मोठे पाण्याचे साठे ह्यांनी भरलेला आहे आणि जिथे पाणी तिथे औदुंबर आणि उंबर हे फार जुने गणित आहे. पर्वतावर २५०, ४०० वर्षय जुने प्रचंड मोठ्या खोडाचे औदुंबराचे वृक्ष अगदी सह्ज दिसतात. मात्र दिवसेनदिवस वृ

  ब्रह्मगिरी जैव विविधता अभ्यास   .   १)    ऐतिहासिक : श्रीगड / किल्ले त्रंबकेश्वर / किल्ले ब्रह्मगिरी : सदर पर्वत हा सातवाहन काळापासून किल्ला म्हणून ओळखला जातो . बाजूच्या घाट रस्त्यांवर जे कि तत्कालीन जव्हार , सुरत मार्ग होते त्यावर व आजूबाजूच्या प्रदेशावर लक्ष्य ठेवण्यासाठी हा किल्ला महत्वाचा आहे .   त्रिंबकगड पडला तर नाशिक हातातून गेले इतका त्याचा लौकिक होता . राजे शहाजी   ह्यांनीही काही काळ हा गड   आपल्या ताब्यात ठेवला होता , छत्रपती शिवाजी महाराजांनी हा किल्ला काही काळ आपल्या ताब्यात ठेवला होता जो छत्रपती संभाजी महाराज ह्यांच्या अमानुष वधापूर्वी परत मोगलांच्या ताब्यात गेला व तदनंतर थेट नानासाहेब पेशवे ह्यांनी हैद्राबादच्या निजामाकडून हा ताब्यात घेतला . पेशवे काळात नाशिकचा सरकारी खजिना हा ह्या किल्ल्यावर असायचा . सन   १८१८ मध्ये इंग्रजांनी सादर किल्ला ५ / ६ दिवस लढून व बरेच गोरे अधिकारी बळी देऊन जिंकला होता .                                   २)        धार्मिक : त्र